روش‌های استخراج اسپرم

آزواسپرمی ( اسپرم صفر)

آزواسپرمی به دو نوع اصلی آزواسپرمی انسدادی و آزواسپرمی غیر انسدادی تقسیم می‌شود.

آزواسپرمی انسدادی

در آزواسپرمی انسدادی بیضه‌ها اسپرم تولید می‌کنند ولی اسپرم از دستگاه تناسلی مرد خارج نمی‌شود.

علل‌ آزو اسپرمی انسدادی :

• سابقه وازکتومی یا عقیم سازی قبلی
• عدم وجود لوله‌های واز به صورت مادرزاری
• انسداد در مجاری انزال در اثر آسیب‌های آن ناحیه (برای مثال در جراحی‌های قبلی ممکن است آسیب به مجاری رسیده باشد)

در مواردی آزواسپرمی انسدادی ممکن است توسط جراحی قابل درمان باشد.

آزواسپرمی غیر انسدادی

در این حالت، بدن اصلاً اسپرم تولید نمی‌کند یا‌‌ اسپرم‌ها اینقدر کم هستند که به اندازه کافی در انزال ظاهر نمی‌شوند.

 آزمایش‌های هورمونی خون و آزمایش‌های ژنتیکی می‌توانند به پیدا کردن علت کمک کنند.

در بعضی از مردان علی رغم ارضای جنسی تخلیه منی از آلت تناسلی آنها رخ نمی‌دهد و دچار عدم انزال و یا انزال برگشتی (رتروگرید ) هستند

در عدم انزال (انزال خشک) هیچ مایع منی به آلت تناسلی‌ نمی‌رسد.

حال آنکه در انزال رتروگراد مایع منی وارد مجرای ادراری می‌شود اما در مسیر اشتباه جریان پیدا می‌کند و رو به عقب به داخل مثانه می‌رود.

 این اتفاق آسیبی به بدن نمی‌زند ولی می‌تواند باعث ناباروری شود.

عدم انزال یا انزال رتروگراد به دنبال صدمه، جراحت، بیماری یا جراحی اتفاق می‌افتد.

 بعضی از دلایل بروز این شرایط عبارتند از

• آسیب نخاعی
• دیابت پیشرفته
• بیماری ام اس (مولتیپل اسکلروزیس)
• مسائل روانی
• جراحی لگن

اگر اسپرم به صورت طبیعی توانایی خروج نداشته باشد استخراج اسپرم از بیضه‌ها و مجاری بیضه و فریز کردن در بانک اسپرم می‌تواند برای لقاح در آینده کمک کننده باشد.

درمان

بازیابی اسپرم بدون جراحی

در بیمارانی که دچار عدم انزال و‌ یا انزال برگشتی هستند می‌توان با القا‌ مصنوعی انزال برداشت اسپرم رو انجام داد.

تحریک ارتعاشی آلت تناسلی (PVS)

در این روش از یک ویبراتور مخصوص استفاده می‌گردد که در نوک آلت تناسلی قرار می‌گیرد و باعث انزال می‌شود

انزال الکتریکی (EEJ)

در این روش با استفاده از ابزاری، انرژی الکتریکی به پروستات و کیسه منی ارسال می‌شود.

در افرادی که که دچار آسیب عصبی هستند و دچار فلج حسی شده اند می‌توان به صورت سرپایی و در مطب این اقدام را انجام داد.

اما برای مردانی که حس طبیعی دارند، بیهوشی عمومی لازم است.

اگر ویبراتور یا انزال الکتریکی جواب نداد گام بعدی،‌ بازیابی اسپرم از اپیدیدیم یا بیضه است.

بازیابی اسپرم از بیضه

راه‌های متعددی برای برداشت اسپرم از دستگاه تناسلی وجود دارد.

هدف اصلی این است که بیشترین تعداد اسپرم با کیفیت برداشت شود.

همچنین باید مراقب آسیب رسانی به سیستم تناسلی در حین برداشت اسپرم نیز بود.

چند روش برداشت اسپرم از بیضه را شرح می‌دهیم

روشهای استخراج اسپرم

استخراج اسپرم از بیضه یا تسه (TESE)

تسه (TESE) اغلب برای تشخیص علت آزواسپرمی بکار می‌رود و همچنین می‌توان حین جراحی بافت کافی از بیضه برداشته شده و در صورت امکان اسپرم‌ها را استخراج کرده‌ و جهت لقاح فریز نمود.‌.

 اسپرم به صورت تازه یا منجمد‌ می‌تواند استفاده شود. این روش اغلب در مطب اورولوژیست با بی حسی موضعی انجام می‌شود

البته می‌توان تسه (TESE) را با بیهوشی عمومی در یک مرکز جراحی هم انجام داد که در آن یک یا چند برش کوچک در بیضه ایجاد می‌شود.

آسپیراسیون اسپرم از بیضه یا تسا (TESA)

 تسا(TESA) که بعضی وقت‌ها به آن آسپیراسیون بیضه با سوزن ظریف‌ (TFNA) هم گفته می‌شود، برای تشخیص یا درمان آزواسپرمی بکار می‌رود.

 این روش به منظور جمع آوری اسپرم از بیضه‌ها نیز استفاده می‌شود.

ارولوژیست بعد از بی حسی موضعی و یا بیهوشی با استفاده از‌ یک سوزن نازک پوست و بیضه را سوراخ می‌کند و اسپرم را با برداشت می‌کند.

TESA با نقشه برداری

در این روش تسا (TESA) با تعداد زیادی آسپیراسیون بر روی بیضه انجام شود.

 بعضی از پزشکان معتقد هستند‌ این روش همان‌ TESE است.

 TESA گاهی اوقات برای بیماران مبتلا به آزواسپرمی غیر انسدادی گزینه مناسبی است.

در این روش از یک میکروسکوپ جراحی برای کمک به بازیابی اسپرم از لوله‌های اپیدیدیم استفاده می‌کنند.

TESA می‌تواند اسپرم‌های سالم زیادی را بازیابی کند و این اسپرم‌ها برای استفاده مجدد ذخیره و منجمد می‌شوند.

هرچند این روش فوق العاده ایمن است اما با این حال، به بیهوشی عمومی و یک جراح‌ متبحر به کار با میکروسکوپ نیاز دارد.

آسپیراسیون اسپرم از اپیدیدیم از طریق پوست (PESA)

این روش مشابه روش تسا (TESA)‌ بوده با این تفاوت که اسپرم با سوزنی شبیه به انسولین از طریق پوست از مجاری پشت بیضه ( اپیدیدیم ) استخراج شده و در محیط کشت‌ نگهداری می‌گردند.

Micro-TESE

فقط در آزواسپرمی غیر انسدادی کاربرد دارد؛ در این روش پوشش خارجی بیضه را باز کرده و داخل آن را بررسی می‌کنند.

سپس اورولوژیست می‌تواند قسمت‌هایی که احتمال تولید اسپرم وجود دارد را ببیند

این تکنیک توسط یک متخصص اورولوژی که در زمینه میکروسرجری هم فعالیت دارد انجام می‌شود و معمولاً باید در اتاق عمل باشد.

 با وجود اینکه بافت کمتری برداشته می‌شود، قسمت بیشتری از بیضه بررسی می‌شود.

 علاوه بر این آسیب وارده به عروق خونی هم کمتر است

بعضی متخصصان معتقدند Micro-TESE شانس بیشتری از دیگر روش‌ها برای یافتن اسپرم در مردان مبتلا به آزواسپرمی غیر انسدادی دارد.

روند بهبود بعد از جراحی

بهبود بعد از بازیابی اسپرم از اپیدیدیم یا بیضه به نوع عمل جراحی انجام شده بستگی دارد و از چند روز تا یک هفته متغیر است.

 در طی این دوره باید از فعالیت‌ فیزیکی شدید پرهیز کرد.

جراحان معمولا قبل و بعد از جراحی آنتی بیوتیک تجویز می‌کنند که در جلوگیری از عفونت بسیار موثر است.

همچنین‌ کمپرس سرد بلافاصله بعد از جراحی کمک کننده است.

 اگر محل جراحی بخیه داشته باشد، بهبود مدت بیشتری طول می‌کشد.