همه چیز درباره سنگ‌های کلیوی: علل، علائم، تشخیص، درمان و پیشگیری

همه چیز درباره سنگ‌های کلیوی: علل، علائم، تشخیص، درمان و پیشگیری

دکتر مهدی قاضی- علل رایج تشکیل سنگ کلیه در مردان و زنان

فهرست عناوین این مقاله

فهرست عناوین این مقاله

سنگ‌های کلیوی (نفرولیتیازیس) به توده‌های جامدی اشاره دارند که در داخل کلیه‌ها یا مجاری ادراری تشکیل می‌شوند. این سنگ‌ها از ترکیب مواد معدنی و نمک‌های موجود در ادرار به وجود می‌آیند.

این سنگ‌ها می‌توانند به اندازه‌های مختلفی باشند، از اندازه‌های میکروسکوپی که ممکن است تنها با آزمایش‌های خاص شناسایی شوند، تا سنگ‌هایی که چند سانتی متر قطر دارند و می‌توانند باعث انسداد و درد شدید شوند.

سنگ‌های کلیوی ممکن است تنها در یک کلیه یا هر دو کلیه تشکیل شوند و بسته به اندازه، ترکیب شیمیایی و موقعیت آن‌ها در دستگاه ادراری، می‌توانند تأثیرات مختلفی بر سلامتی فرد بگذارند.

سنگ‌های کلیوی عارضه ای مهم و شایع هستند که سالانه میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می‌دهند. این مشکل نه تنها باعث درد شدید و ناراحتی می‌شود، بلکه می‌تواند به عوارض جدی تری مانند عفونت‌های ادراری، آسیب به کلیه‌ها و حتی نارسایی کلیه منجر شود.

به طور کلی، سنگ‌های کلیوی یکی از شایع ترین مشکلات پزشکی هستند که در سنین ۳۰ تا ۶۰ سالگی بیشترین شیوع را دارند، به طوری که تقریباً یک نفر از هر ده نفر دچار سنگ کلیه می‌شود.

 این موضوع در مردان بیشتر از زنان مشاهده می‌شود و می‌تواند به دلیل عواملی مانند چاقی، دیابت و فشار خون بالا شدت یابد.

با توجه به شیوع بالای این بیماری و تاثیرات بالقوه آن بر سلامت افراد، درک عمیق تری از علل، علائم، تشخیص، درمان و پیشگیری از سنگ‌های کلیوی ضروری است.

 در بسیاری از موارد، سنگ‌های کلیوی ممکن است بدون علامت باقی بمانند، اما در مواردی که علائم بروز می‌کند، این علائم می‌توانند به شدت کیفیت زندگی بیمار را تحت تأثیر قرار دهند.

عوامل موثر در تشکیل سنگ‌های کلیوی

دکتر مهدی قاضی-سنگ کلیه سنگ حالب سنگ ادراری سنگ سیستم ادراری نفرولیتیازیس علل سنگ کلیه درمان سنگ کلیه پیشگیری از سنگ کلیه عوارض سنگ کلیه تشخیص سنگ کلیه جراحی سنگ کلیه سنگ کلیه در بارداری رژیم غذایی برای سنگ کلیه روش‌های درمان سنگ کلیه بدون جراحی علائم اولیه سنگ کلیه چیست؟ چگونه از تشکیل سنگ کلیه جلوگیری کنیم؟ مواد غذایی مفید برای بیماران سنگ کلیه بهترین نوشیدنی‌ها برای دفع سنگ کلیه تأثیر مصرف آب بر کاهش سنگ کلیه داروهای موثر برای درمان سنگ کلیه علل رایج تشکیل سنگ کلیه در مردان و زنان

سنگ‌های کلیوی یکی از مشکلات رایج پزشکی هستند که می‌توانند به دلایل مختلفی تشکیل شوند. درک عوامل مختلفی که می‌توانند منجر به تشکیل این سنگ‌ها شوند، به پیشگیری و درمان مؤثر آن‌ها کمک می‌کند.

عوامل مؤثر در تشکیل سنگ‌های کلیوی شامل کم آبی، رژیم غذایی نامناسب، بیماری‌های مزمن، عوامل ژنتیکی و مصرف برخی داروها می‌باشد.

سن و جنسیت

مردان بیشتر از زنان به سنگ‌های کلیوی مبتلا می‌شوند. این تفاوت می‌تواند به علت تفاوت‌های فیزیولوژیکی و هورمونی بین دو جنس باشد. بیشتر موارد سنگ‌های کلیوی در سنین 20 تا 50 سالگی رخ می‌دهد، اگرچه ممکن است در هر سنی اتفاق بیفتد.

کم آبی و تشنگی مداوم

یکی از اصلی ترین علل تشکیل سنگ‌های کلیوی کم آبی است. وقتی بدن آب کافی دریافت نمی‌کند، ادرار غلیظ تر می‌شود و میزان مواد معدنی و نمک‌ها در آن افزایش می‌یابد. این افزایش غلظت می‌تواند باعث تشکیل کریستال‌ها و در نهایت سنگ‌ها شود. توصیه می‌شود که افراد حداقل 2-3 لیتر آب در روز مصرف کنند تا غلظت مواد معدنی در ادرار کاهش یابد و احتمال تشکیل سنگ‌ها کاهش پیدا کند. عدم مصرف آب کافی به ویژه در مناطق گرم یا در مواقعی که فرد دچار تعریق زیاد است، می‌تواند ریسک تشکیل سنگ‌های کلیوی را افزایش دهد.

رژیم غذایی

رژیم غذایی نقش مهمی در تشکیل سنگ‌های کلیوی ایفا می‌کند. مصرف زیاد نمک می‌تواند باعث افزایش دفع کلسیم از طریق ادرار شود که این امر می‌تواند به تشکیل سنگ‌های کلسیمی منجر شود. همچنین، مصرف زیاد پروتئین‌های حیوانی، مانند گوشت قرمز و فرآورده‌های آن، می‌تواند سطح اسید اوریک در ادرار را افزایش دهد و به تشکیل سنگ‌های اسید اوریکی منجر شود. مواد غذایی حاوی اگزالات (مانند چای، شکلات، اسفناج و ریواس) می‌توانند با کلسیم در ادرار ترکیب شده و سنگ‌های کلسیم اگزالات را تشکیل دهند. بنابراین، تنظیم رژیم غذایی و کاهش مصرف این مواد می‌تواند به پیشگیری از تشکیل سنگ‌های کلیوی کمک کند.

بیماری‌های مزمن

بیماری‌های مزمن می‌توانند خطر تشکیل سنگ‌های کلیوی را افزایش دهند. برای مثال، دیابت و فشار خون بالا می‌توانند عملکرد کلیه‌ها را مختل کنند و منجر به تشکیل سنگ‌ها شوند. در این شرایط، تغییر در متابولیسم مواد معدنی و نمک‌ها می‌تواند به ایجاد سنگ‌های کلیوی منجر گردد. همچنین، بیماری‌های التهابی روده می‌توانند جذب کلسیم و سایر مواد معدنی را تغییر دهند و خطر تشکیل سنگ‌ها را افزایش دهند. توجه به کنترل و مدیریت این بیماری‌ها می‌تواند به پیشگیری از تشکیل سنگ‌های کلیوی کمک کند.

عوامل ژنتیکی

استعداد ژنتیکی نیز نقش مهمی در تشکیل سنگ‌های کلیوی دارد. افرادی که سابقه خانوادگی از سنگ‌های کلیوی دارند، بیشتر در معرض خطر هستند. این امر به دلیل وجود ژن‌های خاصی است که می‌توانند متابولیسم مواد معدنی و نمک‌ها را تحت تاثیر قرار دهند و احتمال تشکیل سنگ‌ها را افزایش دهند. تحقیقات نشان داده است که وراثت می‌تواند تأثیر زیادی بر روی خطر ابتلا به سنگ‌های کلیوی داشته باشد، به ویژه اگر چندین عضو خانواده دچار این مشکل شده باشند.

جراحی‌های لاغری و عفونت‌های ادراری

جراحی‌های لاغری مانند بای پس معده می‌توانند به تغییر در متابولیسم و جذب مواد معدنی منجر شوند که ممکن است خطر تشکیل سنگ‌های کلیوی را افزایش دهد. همچنین، عفونت‌های ادراری می‌توانند با تغییر محیط ادرار و ایجاد شرایط مناسب برای تشکیل سنگ‌ها به این وضعیت دامن بزنند. درمان به موقع و کامل عفونت‌های ادراری و مشاوره با پزشک درباره عوارض احتمالی جراحی‌های لاغری می‌تواند به پیشگیری از این عوارض کمک کند.

مصرف زیاد شکر و نمک

مصرف زیاد شکر و نمک می‌تواند به افزایش دفع مواد معدنی از جمله کلسیم و اگزالات از طریق ادرار منجر شود. شکر و نمک اضافی در رژیم غذایی می‌توانند غلظت این مواد معدنی را در ادرار افزایش دهند و شرایط را برای تشکیل سنگ‌های کلیوی مساعد کنند. کاهش مصرف شکر و نمک در رژیم غذایی می‌تواند به کاهش ریسک تشکیل سنگ‌های کلیوی و حفظ سلامت کلیه‌ها کمک کند.

برخی از داروها

بعضی از داروها ممکن است باعث افزایش ریسک ابتلای به سنگ‌های کلیوی شوند. این داروها شامل:

  • آسپرین

استفاده طولانی مدت از آسپرین می‌تواند منجر به ایجاد شرایطی در ادرار شود که به تشکیل سنگ‌های کلیوی کمک کند.

  • ضد انعقادها

 داروهای ضد انعقاد می‌توانند باعث تغییر در ترکیب شیمیایی ادرار شوند و ریسک تشکیل سنگ‌ها را افزایش دهند.

  • داروهای مدر یا ادرارآور

 این داروها که برای درمان ورم اندام‌ها و فشار خون بالا استفاده می‌شوند، می‌توانند باعث تغییر در میزان مواد معدنی در ادرار شوند و ریسک تشکیل سنگ‌ها را افزایش دهند.

  • برخی از آنتی بیوتیک‌ها

آنتی بیوتیک‌ها می‌توانند بر روی تعادل مواد معدنی در بدن تأثیر بگذارند و به ایجاد سنگ‌های کلیوی منجر شوند.

  • برخی از داروهای ضد ویروس

داروهایی که برای درمان بیماری‌های ویروسی مانند ایدز استفاده می‌شوند، ممکن است با تغییر ترکیب ادرار به تشکیل سنگ‌های کلیوی کمک کنند.

  • برخی از داروهای ضد صرع

 داروهای ضد صرع می‌توانند به تغییرات متابولیکی منجر شوند که ریسک تشکیل سنگ‌های کلیوی را افزایش می‌دهد.

افزایش اوره (نقرس) و کلسیم خون (پرکاری پاراتیرویید)

افزایش سطح اوره در خون، که به دلیل نقرس و اختلالات مشابه است، می‌تواند به تشکیل سنگ‌های اسید اوریکی منجر شود.

 همچنین، پرکاری پاراتیرویید که باعث افزایش سطح کلسیم در خون می‌شود، می‌تواند به تشکیل سنگ‌های کلسیمی در کلیه‌ها منجر گردد.

مدیریت و درمان این اختلالات متابولیکی می‌تواند به پیشگیری از تشکیل سنگ‌های کلیوی کمک کند.

بیماری‌های کلیوی مادرزادی و سایر بیماری‌ها

بیماری‌های کلیوی مادرزادی، مانند ناهنجاری‌های ساختاری در کلیه‌ها، می‌توانند باعث افزایش ریسک تشکیل سنگ‌های کلیوی شوند. همچنین، برخی بیماری‌های نادر و اختلالات ژنتیکی نیز می‌توانند به ایجاد سنگ‌های کلیوی منجر شوند.

تشخیص زودهنگام و درمان مناسب این بیماری‌ها می‌تواند به کاهش خطر تشکیل سنگ‌های کلیوی کمک کند.

انواع سنگ‌های کلیوی

سنگ‌های کلیوی بر اساس جنس به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند که هر یک دارای ویژگی‌ها و علل تشکیل متفاوتی هستند. در زیر به معرفی انواع سنگ‌های کلیوی و خصوصیات آن‌ها می‌پردازیم

سنگ‌های کلسیم اگزالات

این نوع سنگ‌ها شایع ترین نوع سنگ کلیه هستند و معمولاً در ادرار اسیدی تشکیل می‌شوند. کلسیم اگزالات یک ترکیب شیمیایی است که در بسیاری از مواد غذایی یافت می‌شود. هنگامی که میزان اگزالات و کلسیم در ادرار افزایش می‌یابد، این دو ماده با هم ترکیب شده و کریستال‌های کلسیم اگزالات تشکیل می‌دهند. این کریستال‌ها می‌توانند به هم چسبیده و سنگ‌های بزرگتری را تشکیل دهند.

سنگ‌های کلسیم فسفات

 شیوع این نوع از سنگ‌ها کمتر است و معمولاً در ادرار قلیایی تشکیل می‌شوند. افزایش سطح فسفات در ادرار می‌تواند باعث تشکیل سنگ‌های کلسیم فسفات شود. این نوع سنگ‌ها معمولاً در افرادی که دچار اختلالات متابولیک یا بیماری‌های خاصی هستند که باعث افزایش سطح فسفات در ادرار می‌شود، مشاهده می‌شوند.

سنگ‌های اسید اوریک

این نوع سنگ‌ها در افرادی که سطح بالایی از اسید اوریک در ادرار دارند تشکیل می‌شوند. اسید اوریک محصول نهایی تجزیه پورین‌ها است که در پروتئین‌های حیوانی یافت می‌شوند. مصرف زیاد پروتئین‌های حیوانی می‌تواند سطح اسید اوریک را افزایش داده و خطر تشکیل سنگ‌های اسید اوریک را افزایش دهد. این سنگ‌ها معمولاً در ادرار اسیدی تشکیل می‌شوند و ممکن است با نقرس و یا شرایطی که باعث تولید بیش از حد اسید اوریک می‌شوند، مرتبط باشند.

سنگ‌های استروویت

این نوع سنگ‌ها معمولاً ناشی از عفونت‌های دستگاه ادراری هستند. باکتری‌هایی که عفونت‌های دستگاه ادراری را ایجاد می‌کنند می‌توانند آنزیم‌هایی تولید کنند که باعث افزایش سطح آمونیاک و pH ادرار می‌شوند. این افزایش pH می‌تواند باعث تشکیل سنگ‌های استروویتی شود که معمولاً بزرگ و پیچیده هستند و می‌توانند باعث انسداد شوند.

سنگ‌های سیستئین

این نوع سنگ‌ها نادر هستند و ناشی از یک اختلال ژنتیکی به نام سیستئینوریا هستند که باعث دفع بیش از حد اسید آمینه سیستئین در ادرار می‌شود. سیستئین به راحتی در ادرار حل نمی‌شود و می‌تواند باعث تشکیل سنگ‌های سیستئینی شود. این نوع سنگ‌ها معمولاً در دوران کودکی یا نوجوانی تشخیص داده می‌شوند و می‌توانند باعث مشکلات جدی در سیستم ادراری شوند.

علائم و نشانه‌های سنگ‌های کلیوی

سنگ‌های کلیوی معمولاً در مراحل اولیه هیچ علامتی ندارند و ممکن است طی بررسی‌هایی که جهت تشخیص سایر بیماری‌ها انجام می‌شود به طور اتفاقی شناسایی شود. با این حال، هنگامی که سنگ‌ها به اندازه ای بزرگ می‌شوند که به انسداد حفرات کلیه یا تحریک و التهاب دستگاه ادراری منجر می‌شوند، علائم قابل توجهی بروز می‌کنند.

سنگ‌های حالب، که در مسیر حالب (لوله ای که کلیه‌ها را به مثانه متصل می‌کند) قرار می‌گیرند، به دلیل انسداد و آزردگی حالب ,به طور معمول در هنگام دفع، علائم واضح تری ایجاد می‌کنند. این سنگ‌ها می‌توانند باعث انسداد مسیر حالب شوند و به همین دلیل درد شدید و علائم دیگر را به همراه داشته باشند.

در نهایت، علائم سنگ‌های کلیوی به عواملی نظیر اندازه سنگ، محل آن و میزان انسداد یا تحریک در دستگاه ادراری بستگی دارد.

 در ادامه، به بررسی علائم شایع سنگ‌های کلیوی پرداخته می‌شود.

درد شدید (کولیک کلیوی)

درد شدید و ناگهانی در ناحیه کمر یا پهلو که به پایین شکم و کشاله ران انتشار می‌یابد، یکی از مشخصه‌های اصلی سنگ‌های کلیوی است.

این درد معمولاً ناشی از حرکت سنگ در مجرای ادراری است. هنگامی که سنگ در حال حرکت است، می‌تواند دیواره‌های مجرای ادراری را تحریک کرده و باعث درد شدید شود.

درد ممکن است با فعالیت‌های روزانه افزایش یابد و در برخی موارد، باعث ناتوانی فرد در انجام فعالیت‌های روزمره شود.

درد کلیوی به طور معمول به صورت متناوب و با شدت متغیر بروز می‌کند و ممکن است به صورت «کولیک» که به طور ناگهانی شروع و متوقف می‌شود، احساس شود.

خون در ادرار (هماچوری)

وجود خون در ادرار می‌تواند نشان دهنده آسیب یا تحریک مجرای ادراری ناشی از سنگ باشد. این حالت می‌تواند به صورت میکروسکوپی (قابل مشاهده با میکروسکوپ) یا ماکروسکوپی (قابل مشاهده با چشم غیرمسلح) باشد. هماچوری معمولاً با درد شدید و سوزش همراه است و می‌تواند به عنوان یکی از علائم اصلی سنگ‌های کلیوی مطرح شود.

در برخی موارد، خونریزی می‌تواند باعث تغییر رنگ ادرار به قرمز، صورتی، یا قهوه ای شود و در سایر موارد، وجود خون تنها به صورت رگه‌های کوچک در ادرار قابل مشاهده است.

عفونت‌های ادراری

عفونت‌های مکرر ادراری می‌توانند نشانه وجود سنگ در دستگاه ادراری باشند. سنگ‌ها می‌توانند باعث انسداد و تجمع باکتری‌ها در مجاری ادراری شوند که منجر به عفونت می‌شود.

علائم عفونت‌های ادراری شامل سوزش هنگام ادرار، تکرر ادرار، و ادرار تیره یا بدبو می‌شود.

 این علائم معمولاً با تب، لرز، و درد در ناحیه شکم یا پایین کمر همراه است. اگر عفونت‌های ادراری به سرعت درمان نشوند، می‌توانند به مشکلات جدی تری مانند پیلونفریت (عفونت کلیه) منجر شوند.

علائم عمومی

علائم دیگری که ممکن است با سنگ کلیه همراه باشند شامل تهوع، استفراغ، تب، و لرز است.

 این علائم معمولاً نشان دهنده عفونت یا التهاب شدید هستند و نیاز به درمان فوری دارند.

 تهوع و استفراغ ممکن است ناشی از درد شدید و واکنش بدن به آن باشد.

 تب و لرز معمولاً نشانه ای از عفونت است که ممکن است نیاز به درمان با آنتی بیوتیک‌ها داشته باشد.

علائم ناشی از انسداد

سنگ‌های کلیوی به ویژه زمانی که بزرگ تر باشند یا در مسیر مجرای ادراری قرار گیرند، می‌توانند باعث انسداد شوند.

انسداد می‌تواند منجر به درد متناوب و شدید اطراف شکم و پهلوها، دردهای مزمن گذرا در پهلوها، و درد کشاله ران و ناحیه تناسلی شود.

اگر سنگ‌ها باعث انسداد شدید شوند، ممکن است باعث افزایش فشار در کلیه‌ها و درد شدید و مزمن در ناحیه تحت تأثیر شوند.

علائم سنگ‌های حالب

سنگ‌های حالب می‌توانند علائم متفاوتی نسبت به سنگ‌های کلیوی ایجاد کنند. این سنگ‌ها معمولاً باعث انسداد مسیر حالب و تحریک آن می‌شوند، که به نوبه خود باعث ایجاد درد شدید در ناحیه کمر و پهلو، مشکلات ادراری مانند سوزش و درد هنگام ادرارکردن و تغییرات در رنگ و بوی ادرار، و ناراحتی‌های دیگر می‌شود

عوارض سنگ‌های کلیوی و حالب

سنگ‌های کلیوی و حالب می‌توانند عوارض جدی و متنوعی ایجاد کنند که بر سلامت کلیه‌ها و سیستم ادراری تأثیر می‌گذارد. در ادامه به بررسی عوارض این سنگ‌ها و چگونگی تأثیر آنها بر عملکرد کلیه‌ها پرداخته می‌شود:

انسداد جریان ادرار

یکی از عوارض مهم سنگ‌های کلیوی و حالب، انسداد جریان ادرار است.

 سنگ‌ها می‌توانند باعث مسدود شدن کامل یا جزئی مسیر ادراری شوند که این موضوع تأثیرات قابل توجهی بر عملکرد کلیه‌ها دارد.

 انسداد کامل جریان ادرار از کلیه می‌تواند میزان فیلتر کردن مواد زائد را کاهش دهد و به تدریج به آسیب کلیوی منجر شود.

اگر این انسداد بیش از 48 ساعت ادامه یابد، می‌تواند به آسیب برگشت ناپذیر به کلیه‌ها منجر شود.

این آسیب ممکن است به کاهش عملکرد کلیه‌ها یا نارسایی کلیوی منجر شود که نیاز به درمان‌های پیچیده مانند دیالیز یا پیوند کلیه دارد.

عوارض ناشی از انسداد طولانی مدت

اگر سنگ‌های حالب پس از چهار هفته دفع نشوند و مسیر ادرار را مسدود کنند، خطر عوارض جدی افزایش می‌یابد.

 این عوارض شامل کاهش عملکرد کلیه، عفونت‌های ادراری و تنگی مسیر حالب است.

انسداد طولانی مدت می‌تواند باعث تجمع ادرار در کلیه‌ها شود که زمینه ساز عفونت شدید کلیه (پیلونفریت مزمن) و از کار افتادن کلیه است.

عفونت‌های شدید کلیوی می‌توانند به شرایط بحرانی و حتی مرگ و میر منجر شوند، به ویژه اگر درمان سریع و مؤثری ارائه نشود.

عفونت‌های ادراری

سنگ‌های کلیوی و حالب می‌توانند باعث انسداد مجاری ادراری و ایجاد محیطی مناسب برای رشد باکتری‌ها شوند.

 این امر منجر به عفونت‌های مکرر ادراری می‌شود که ممکن است با علائمی نظیر سوزش هنگام ادرار، تکرر ادرار، ادرار تیره یا بدبو، و تب همراه باشد. در موارد شدید، این عفونت می‌تواند باعث درگیری بافت کلیه و ایجاد پیلونفریت (عفونت کلیوی ) شود که به درمان فوری نیاز دارد.

آسیب به بافت‌های کلیوی

سنگ‌های بزرگ یا سنگ‌هایی که باعث انسداد طولانی مدت می‌شوند، می‌توانند به بافت‌های کلیوی آسیب برسانند.

این آسیب ممکن است به کاهش عملکرد کلیوی یا نارسایی کلیوی منجر شود.

نارسایی کلیه به معنای کاهش شدید یا از دست دادن کامل عملکرد کلیه است و ممکن است به درمان‌های پیچیده و مداوم نیاز داشته باشد.

درد مزمن و افت کیفیت زندگی

درد شدید ناشی از سنگ‌های کلیوی، معروف به کولیک کلیوی، می‌تواند به طور قابل توجهی کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد.

 این درد، که معمولاً با حرکت سنگ در حالب و تحریک دیواره‌های مجاری ادراری همراه است، می‌تواند فرد را از انجام فعالیت‌های روزمره بازدارد و به کاهش توانایی کار و فعالیت‌های اجتماعی منجر شود.

درد مزمن و مداوم می‌تواند به مشکلات روانی از جمله اضطراب و افسردگی نیز منجر شود.

خطرات ویژه در دوران بارداری

در دوران بارداری، سنگ‌های کلیوی می‌توانند مشکلات خاصی ایجاد کنند.

تغییرات هورمونی و افزایش حجم ادرار ممکن است باعث ایجاد و یا تشدید سنگ‌های کلیوی شوند.

همچنین انتخاب درمان مناسب در دوران بارداری با محدودیت‌هایی رو به روست از این رو دقت به حفظ سلامت مادر و جنین جهت درمان سنگ کلیه بسیار حائز اهمیت است.

تشخیص سنگ‌های کلیوی

تشخیص سنگ‌های کلیوی شامل مجموعه ای از روش‌ها و آزمایش‌ها است که به پزشکان کمک می‌کند تا نوع و محل سنگ‌ها را شناسایی کرده و بهترین روش درمانی را برای بیمار انتخاب کنند.

 به طور کلی این روش‌ها به شناسایی سنگ‌ها، تعیین میزان آسیب و برنامه ریزی برای درمان مناسب کمک می‌کنند.

تاریخچه پزشکی و معاینه فیزیکی

اولین قدم در تشخیص سنگ‌های کلیوی، اخذ شرح حال و بررسی سوابق پزشکی بیمار است. پزشک با پرسش از بیمار درباره علائم، سابقه خانوادگی و سوابق پزشکی به جمع آوری اطلاعات مهمی می‌پردازد.

معاینه فیزیکی شامل بررسی ناحیه کمر و پهلو برای تشخیص درد و ارزیابی علائم دیگر مانند تب و هماچوری (خون در ادرار) است.

 این معاینه می‌تواند به پزشک در شناسایی سنگ‌های کلیوی و تعیین شدت بیماری کمک کند.

آزمایش ادرار

آزمایش ادرار یکی از ابزارهای کلیدی در تشخیص سنگ‌های کلیوی است. این آزمایش برای بررسی وجود خون، عفونت و سطح مواد معدنی در ادرار انجام می‌شود. همچنین، آزمایش ادرار می‌تواند اطلاعاتی درباره ترکیب شیمیایی ادرار و احتمال تشکیل سنگ‌ها ارائه دهد.

وجود کریستال‌های ادراری در این آزمایش ممکن است نشان دهنده خطر تشکیل سنگ‌های کلیوی باشد.

آزمایش خون

آزمایش خون برای بررسی عملکرد کلیه‌ها و اندازه گیری سطح مواد معدنی و اسید اوریک در خون انجام می‌شود.

افزایش سطح کلسیم، فسفات یا اسید اوریک می‌تواند نشانه ای از خطر تشکیل سنگ‌های کلیوی باشد.

همچنین، این آزمایش به بررسی عملکرد کلیه‌ها کمک می‌کند و ممکن است نشان دهنده مشکلات دیگری باشد که به سنگ‌های کلیوی مرتبط است.

تصویربرداری

تصویربرداری یکی از مهم ترین روش‌ها در تشخیص سنگ‌های کلیوی است و شامل چندین تکنیک می‌شود:

  • سی تی اسکن

یکی از دقیق ترین روش‌ها برای شناسایی سنگ‌های کلیوی است. سی تی اسکن می‌تواند حتی سنگ‌های کوچک را تشخیص دهد و اندازه و موقعیت آنها را با دقت بالا تعیین کند.

  • سونوگرافی

 یک روش غیرتهاجمی و بی خطر است که می‌تواند اطلاعات دقیقی درباره اندازه و موقعیت سنگ‌ها ارائه دهد. این روش به ویژه برای زنان باردار و کودکان زیر 16 سال مناسب است.

  • اشعه ایکس

در برخی موارد، اشعه ایکس از شکم و لگن برای مشاهده سنگ‌ها استفاده می‌شود. برای افزایش وضوح تصویر ممکن است این روش با تزریق ماده حاجب (آی وی پی ) همراه باشد.

  • اسکن هسته ای کلیه‌ها

در برخی موارد خاص، از اسکن هسته ای برای ارزیابی عملکرد کلیه‌ها و شناسایی سنگ‌ها استفاده می‌شود.

آزمایش بررسی جنس سنگ‌های کلیوی

اگر سنگ‌ها دفع شوند، بررسی آنها برای تعیین ترکیب شیمیایی و برنامه ریزی درمان مناسب انجام می‌شود. این آزمایش می‌تواند به شناسایی نوع سنگ و علت تشکیل آن کمک کند و در پیشگیری از بروز مجدد سنگ‌ها مؤثر باشد.

درمان سنگ‌های کلیوی

درمان سنگ‌های کلیوی به میزان بزرگی و محل سنگ‌ها، علائم و وضعیت کلی سلامت بیمار بستگی دارد.

 در بسیاری از موارد، سنگ‌های کلیوی به اندازه ای کوچک هستند که ممکن است به طور طبیعی از بدن خارج شوند.

با این حال، سنگ‌های بزرگتر یا سنگ‌هایی که باعث درد و مشکلات دیگر می‌شوند، نیاز به درمان‌های خاص دارند.

 درمان‌های سنگ‌های کلیوی به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند: درمان‌های غیر جراحی و درمان‌های جراحی.

در ادامه، به بررسی روش‌های غیر جراحی و درمان‌های رایج برای سنگ‌های کلیوی می‌پردازیم.

درمان‌های غیر جراحی

  1. نوشیدن آب زیاد

یکی از روش‌های اولیه و مؤثر برای درمان سنگ‌های کوچک کلیوی، افزایش مصرف آب است. مصرف حداقل 2-3 لیتر آب در روز می‌تواند به افزایش جریان ادرار و کمک به دفع سنگ‌های کوچک کمک کند. این اقدام به کاهش غلظت مواد معدنی در ادرار و تسهیل حرکت سنگ‌ها از مجاری ادراری کمک می‌کند.

  1. داروها

درمان‌های دارویی برای کاهش درد و تسهیل دفع سنگ‌ها شامل موارد زیر است:

  • مسکن‌ها

 داروهای مسکن برای کاهش درد ناشی از سنگ‌های کلیوی استفاده می‌شود. این داروها می‌توانند به تسکین درد و بهبود کیفیت زندگی بیمار کمک کنند.

  • آلفا بلوکرها

 این داروها می‌توانند عضلات مجاری ادراری را شل کرده و به حرکت سنگ‌ها کمک کنند. مثال‌هایی از این داروها شامل تامسولوسین است.

  • داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs)

 این داروها، مانند دیکلوفناک، معمولاً برای تسکین درد شدید کولیک کلیوی تجویز می‌شوند. این داروها مؤثرتر از مسکن‌های معمولی هستند

  1. تغییرات رژیم غذایی

تغییرات در رژیم غذایی می‌تواند به کاهش غلظت مواد معدنی در ادرار و جلوگیری از تشکیل سنگ‌های جدید کمک کند:

  • کاهش مصرف نمک

مصرف زیاد نمک می‌تواند میزان کلسیم در ادرار را افزایش دهد که به تشکیل سنگ‌های کلسیمی منجر می‌شود.

  • کاهش مصرف پروتئین‌های حیوانی

 مصرف زیاد پروتئین‌های حیوانی می‌تواند سطح اسید اوریک در ادرار را افزایش دهد که می‌تواند به تشکیل سنگ‌های اسید اوریکی منجر شود.

  • کاهش مواد غذایی حاوی اگزالات

مواد غذایی مانند چای، شکلات، اسفناج و ریواس که حاوی اگزالات هستند، می‌توانند با کلسیم در ادرار ترکیب شده و سنگ‌های کلسیم اگزالات را تشکیل دهند.

  1. داروهای خاص

در برخی موارد، داروهای خاص برای پیشگیری از تشکیل سنگ‌های جدید تجویز می‌شوند:

  • تیازیدها

 این داروها برای کاهش سطح کلسیم در ادرار استفاده می‌شوند.

  • آلوپورینول

 این دارو برای کاهش سطح اسید اوریک در خون و ادرار تجویز می‌شود و می‌تواند به پیشگیری از تشکیل سنگ‌های جدید کمک کند.

درمان‌های خانگی سنگ‌های کلیوی

برای سنگ‌های کوچک که ممکن است باعث درد شوند، اما به اندازه ای کوچک هستند که ممکن است بدون نیاز به مداخله خارج شوند، توصیه‌های عمومی شامل موارد زیر است:

  • فعالیت ورزشی منظم

 فعالیت‌های ورزشی می‌تواند به حرکت سنگ‌ها و دفع آنها کمک کند.

  • نوشیدن مقدار کافی آب

 حفظ هیدراتاسیون مناسب می‌تواند به دفع سنگ‌ها کمک کند.

  • اضافه کردن آبلیمو به آب

آبلیمو ممکن است به کاهش خطر تشکیل سنگ‌های کلیوی کمک کند.

  • خودداری از مصرف مایعات گازدار

 مایعات گازدار می‌توانند به تشکیل سنگ‌های کلیوی کمک کنند.

  • کاهش مصرف نمک
  • مصرف کمتر نمک می‌تواند به کاهش خطر تشکیل سنگ‌ها کمک کند.

اگر سنگ‌های کلیه باعث دردهای مزمن و طولانی شوند، ممکن است پزشک شما را برای درمان‌های بیشتر به بیمارستان ارجاع دهد.

 در این موارد، ممکن است درمان‌های دارویی برای تسهیل عبور سنگ تجویز شود.

داروهای بلوک کننده‌های کانال کلسیمی یا آلفا بلوکرها ممکن است تجویز شوند.

 همچنین، داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) و در صورت نیاز، داروهای مخدر مانند مورفین برای کنترل درد شدید مورد استفاده قرار می‌گیرند.

پیگیری و مراقبت

دفع سنگ حالب ممکن است 1-3 هفته طول بکشد. بیمارانی که سنگ شان دفع نشده یا علائم آنها ادامه دارد باید به طور منظم وضعیت سنگ را بررسی کنند تا از سلامت کلیه‌های خود اطمینان حاصل نمایند.

 پیگیری منظم تا سه هفته ادامه می‌یابد، مگر اینکه یکی از موارد زیر وجود داشته باشد:

  • بیمار قادر به کنترل درد نباشد.
  • اندازه سنگ بزرگ و غیر قابل دفع باشد.
  • فرد تک کلیه باشد.
  • بیماران با مشاغل حساس مانند خلبان‌ها
  • کوکانی که داراری سنگ کلیه یا سنگ حالب درشت باشند
  • علائمی از عفونت جدی یا انسداد جدی در مسیر کلیه بروز پیدا کند.

در این موارد، مداخله‌های جدی‌تر مانند سنگ شکنی ضرورت دارد.

درمان‌های جراحی سنگ‌های کلیوی

اگر سنگ‌های کلیوی به اندازه ای بزرگ باشند که نتوانند به طور طبیعی از بدن خارج شوند یا باعث ایجاد درد و مشکلات دیگر شوند، ممکن است نیاز به مداخله جراحی باشد.

روش‌های مختلف جراحی برای درمان سنگ‌های کلیوی وجود دارد که به میزان بزرگی و محل سنگ‌ها، شرایط بیمار و امکانات موجود بستگی دارد.

در ادامه به بررسی روش‌های رایج جراحی برای درمان سنگ‌های کلیوی پرداخته می‌شود:

لیتوتریپسی با شوک ویو خارج از بدن (ESWL)

دکتر مهدی قاضی-سنگ کلیه سنگ حالب سنگ ادراری سنگ سیستم ادراری نفرولیتیازیس علل سنگ کلیه درمان سنگ کلیه پیشگیری از سنگ کلیه عوارض سنگ کلیه تشخیص سنگ کلیه جراحی سنگ کلیه سنگ کلیه در بارداری رژیم غذایی برای سنگ کلیه روش‌های درمان سنگ کلیه بدون جراحی علائم اولیه سنگ کلیه چیست؟ چگونه از تشکیل سنگ کلیه جلوگیری کنیم؟ مواد غذایی مفید برای بیماران سنگ کلیه بهترین نوشیدنی‌ها برای دفع سنگ کلیه تأثیر مصرف آب بر کاهش سنگ کلیه داروهای موثر برای درمان سنگ کلیه علل رایج تشکیل سنگ کلیه در مردان و زنان

لیتوتریپسی با شوک ویو خارج از بدن (ESWL) یک روش غیرتهاجمی است که در آن از امواج شوک برای خرد کردن سنگ‌ها به قطعات کوچکتر استفاده می‌شود.

 این قطعات می‌توانند به راحتی از طریق ادرار دفع شوند.

 این روش معمولاً برای سنگ‌های کوچکتر از 2 سانتی متر مؤثر است و نیاز به بستری ندارد.

 با این حال، ممکن است نیاز به چندین جلسه درمان باشد و ممکن است برای سنگ‌های بزرگ‌تر از 1.5 سانتی متر یا سنگ‌های سیستئینی و کلسیم اگزالات مناسب نباشد.

 این روش برای بیماران ممکن است کمی دردناک باشد و معمولاً نیاز به داروهای مسکن دارد.

اورتروسکوپی

در روش اورتروسکوپی، از یک ابزار نازک و بلند به نام اورتروسکوپ استفاده می‌شود که از طریق مجرای ادراری به داخل بدن وارد می‌شود.

این ابزار به پزشک امکان می‌دهد تا سنگ را مشاهده کرده و آن را به قطعات کوچکتر شکسته و سپس خارج کند.

این روش معمولاً برای سنگ‌هایی که در مجاری ادراری قرار دارند مناسب است و نیاز به بیهوشی عمومی دارد.

در برخی موارد، ممکن است از لیزر برای خرد کردن سنگ‌ها استفاده شود.

این روش به ویژه برای سنگ‌های حالب میانی و تحتانی مؤثر است.

نفرولیتوتومی از راه پوست (PCNL)

دکتر مهدی قاضی-سنگ کلیه سنگ حالب سنگ ادراری سنگ سیستم ادراری نفرولیتیازیس علل سنگ کلیه درمان سنگ کلیه پیشگیری از سنگ کلیه عوارض سنگ کلیه تشخیص سنگ کلیه جراحی سنگ کلیه سنگ کلیه در بارداری رژیم غذایی برای سنگ کلیه روش‌های درمان سنگ کلیه بدون جراحی علائم اولیه سنگ کلیه چیست؟ چگونه از تشکیل سنگ کلیه جلوگیری کنیم؟ مواد غذایی مفید برای بیماران سنگ کلیه بهترین نوشیدنی‌ها برای دفع سنگ کلیه تأثیر مصرف آب بر کاهش سنگ کلیه داروهای موثر برای درمان سنگ کلیه علل رایج تشکیل سنگ کلیه در مردان و زنان

نفرولیتوتومی از راه پوست (PCNL) یک روش جراحی است که برای برداشتن سنگ‌های بزرگ‌تر از 2 سانتی متر یا سنگ‌هایی که در نقاط دشوار کلیه قرار دارند استفاده می‌شود.

در این روش، یک برش کوچک در ناحیه پشت (ناحیه کلیوی) ایجاد می‌شود و از طریق آن نفروسکوپ به داخل کلیه وارد می‌شود.

 سنگ‌ها با استفاده از ابزارهای خاص خرد شده و از بدن خارج می‌شوند. این روش تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود و معمولاً نیاز به بستری دارد.

در این روش، ممکن است سوند دابل جی برای جلوگیری از انسداد مسیر حالب و کمک به دفع سنگ‌ها در روزهای پس از جراحی قرار داده شود.

 همچنین ممکن است یک لوله (درن یا نفروستومی) در محل برش جراحی در کلیه تعبیه شود.

جراحی باز

انجام جراحی باز برای درمان سنگ‌های دستگاه ادراری نادر است و معمولاً در موارد پیچیده و زمانی که سایر روش‌ها موفق نباشند، انجام می‌شود.

 در این روش، سنگ‌ها به طور مستقیم از کلیه یا مجاری ادراری برداشته می‌شوند.

این روش شامل ایجاد برش‌های بزرگ‌تر و نیاز به بستری طولانی مدت است و تنها در صورتی استفاده می‌شود که سایر روش‌های درمانی مناسب نباشند.

جراحی لاپاراسکوپیک
جراحی لاپاراسکوپیک یک روش کم تهاجمی برای درمان سنگ‌های ادراری است که به ویژه برای سنگ‌های بزرگ یا در مکان‌های دشوار کلیه مناسب است.

در این روش، جراح از طریق چندین برش کوچک در شکم و با استفاده از دوربین نازک و ابزارهای خاص، سنگ‌ها را مشاهده و درمان می‌کند.

این روش مزایای زیادی دارد، از جمله کاهش درد و ناراحتی پس از عمل، بهبودی سریع‌تر، و زخم‌های کوچک که از نظر زیبایی اسکار کمتری بر جای میگذارند.

 جراحی لاپاراسکوپیک به ویژه برای سنگ‌های بزرگ‌تر از 2 سانتی متر یا سنگ‌هایی که در نقاط دشوار کلیه قرار دارند مناسب است.

این روش ممکن است با عوارضی مانند عفونت یا خونریزی همراه باشد، بنابراین پیگیری و مراجعه منظم به پزشک برای نظارت بر وضعیت پس از عمل ضروری است.

جراحی سنگ‌های کلیوی به روش ریرس (RIRS)

دکتر مهدی قاضی-سنگ کلیه سنگ حالب سنگ ادراری سنگ سیستم ادراری نفرولیتیازیس علل سنگ کلیه درمان سنگ کلیه پیشگیری از سنگ کلیه عوارض سنگ کلیه تشخیص سنگ کلیه جراحی سنگ کلیه سنگ کلیه در بارداری رژیم غذایی برای سنگ کلیه روش‌های درمان سنگ کلیه بدون جراحی علائم اولیه سنگ کلیه چیست؟ چگونه از تشکیل سنگ کلیه جلوگیری کنیم؟ مواد غذایی مفید برای بیماران سنگ کلیه بهترین نوشیدنی‌ها برای دفع سنگ کلیه تأثیر مصرف آب بر کاهش سنگ کلیه داروهای موثر برای درمان سنگ کلیه علل رایج تشکیل سنگ کلیه در مردان و زنان

جراحی به روش ریرس (RIRS) یکی از روش‌های نسبتا نوین است که برای موارد خاص استفاده می‌شود:

  • سنگ‌های کلیوی که به درمان با شوک ویو مقاوم هستند.
  • سنگ‌های قسمت تحتانی کلیه که پس از سنگ شکنی برون اندامی دفع نشده اند.
  • سنگ‌های بزرگ و پراکنده که برای PCNL مناسب نیستند.
  • سنگ‌های بزرگ حالب که به روش‌های درمانی دیگر پاسخ نداده اند.
  • سنگ‌های باقیمانده در کلیه‌ها که سایر روش‌ها نیمه موفق بوده اند.

در این روش، بافت کلیه کمتر آسیب می‌بیند و جراح از طریق مثانه و با استفاده از تلسکوپ و لیزر (مانند لیزر هولمیوم) سنگ‌ها را خرد و خارج می‌کند.

هزینه‌های این روش ممکن است بیشتر از PCNL باشد، اما مزایای آن معمولاً قابل توجه است.

این روش‌ها به انتخاب پزشک و شرایط بیمار بستگی دارند و انتخاب مناسب‌ترین روش درمانی بر اساس اندازه و موقعیت سنگ، وضعیت کلی سلامت بیمار و سایر عوامل صورت می‌گیرد

عوارض سنگ شکنی و جراحی

عوارض سنگ شکنی و جراحی برای درمان سنگ‌های ادراری می‌تواند به ویژه در مواردی که سنگ‌ها بزرگ یا در مکان‌های دشوار قرار دارند، متنوع و پیچیده باشد.

 این عوارض به عوامل مختلفی بستگی دارد از جمله نوع روش درمان، محل و جنس سنگ، ناهنجاری‌های آناتومیک بیمار، بیماری‌های همراه، و اندازه سنگ.

سپسیس یا عفونت منتشر در خون

یکی از عوارض جدی، سپسیس یا عفونت منتشرداخل خون است که در مواردی که عفونت ادراری همزمان وجود داشته باشد، ممکن است رخ دهد.

این وضعیت می‌تواند به ویژه در درمان‌های تهاجمی و در بیماران با سیستم ایمنی ضعیف، خطرناک و تهدید کننده زندگی باشد.

بسته شدن حالب

انسداد مسیر حالب توسط قطعات باقی مانده از سنگ نیز یکی دیگر از عوارض بالقوه است. این وضعیت می‌تواند باعث انسداد مسیر ادراری و ایجاد مشکلات جدی در عملکرد کلیه شود.

 انسداد حالب ممکن است به دلیل باقی ماندن ذرات سنگ یا بافت‌های عفونی ایجاد شود و نیاز به اقدامات اضافی برای رفع آن باشد.

صدمه فیزیکی به حالب

صدمه فیزیکی به حالب ممکن است به دلیل برخورد مستقیم ابزار جراحی یا سنگ شکنی با دیواره‌های حالب ایجاد شود.

 این آسیب می‌تواند به درد، خونریزی، و نیاز به درمان‌های اضافی برای بهبود آسیب‌های ناشی از عمل منجر شود.

عفونت ادراری

 عفونت ادراری عوارض شایعی است که به ویژه بعد از درمان‌های تهاجمی یا در صورت عدم رعایت بهداشت مناسب می‌تواند رخ دهد.

 عفونت ادراری ممکن است به دلیل ورود باکتری‌ها به مجاری ادراری در طول عمل یا به عنوان نتیجه تغییرات در محیط ادراری بعد از عمل ایجاد شود.

خونریزی و درد بعد از عمل

خونریزی و درد نیز از عوارض معمول است که می‌تواند پس از جراحی یا سنگ شکنی رخ دهد.

خونریزی می‌تواند از ناحیه عمل یا مجاری ادراری باشد و درد ممکن است ناشی از التهاب یا آسیب‌های بافتی باشد.

عدم موفقیت در سنگ شکنی

در برخی موارد، سنگ‌ها به طور کامل خرد نمی‌شوند یا به اندازه ای کوچک نمی‌شوند که به راحتی دفع شوند، که ممکن است نیاز به تکرار درمان یا استفاده از روش‌های دیگر را ضروری سازد.

در مجموع، در نظر گرفتن این عوارض و پیشگیری از آن‌ها از طریق مراقبت‌های مناسب و پیگیری منظم می‌تواند به کاهش خطرات و بهبود نتایج درمان کمک کند

عود مکرر سنگ‌های کلیوی

عود مکرر سنگ‌های کلیوی یکی از مشکلات شایع در مدیریت بیماری‌های ادراری است.

حدود نیمی از افرادی که یک بار دچار سنگ کلیه شده اند، در طی پنج سال آینده دوباره با این مشکل مواجه خواهند شد.

دلایل عمده برای عود مجدد سنگ‌های کلیوی عبارتند از:

  • رژیم غذایی نامناسب

رژیم‌های غذایی پرپروتئین، کم فیبر، پر نمک و حاوی قند زیاد می‌توانند به تشکیل سنگ‌های جدید کمک کنند.

  • سبک زندگی غیرفعال

 عدم فعالیت فیزیکی می‌تواند ریسک تشکیل سنگ‌های کلیوی را افزایش دهد.

  • سابقه خانوادگی

افرادی که در خانواده شان سابقه ابتلا به سنگ کلیه وجود دارد، بیشتر در معرض عود مجدد هستند.

  • بیماری‌های مزمن ادراری
  • سابقه عفونت‌های مکرر کلیوی یا ادراری می‌تواند احتمال عود سنگ‌ها را افزایش دهد.
  • سابقه ابتلا به سنگ کلیه در سنین پایین

افرادی که قبل از سن ۲۵ سالگی دچار سنگ کلیه شده اند، بیشتر در معرض خطر هستند.

برای مدیریت و پیشگیری از عود مجدد سنگ‌های کلیوی، انجام تست‌های تشخیصی ضروری است.

 این تست‌ها شامل موارد زیر هستند:

  • آزمایش خون
  • تحلیل جنس سنگ‌های دفع شده
  • آزمایش ادرار ۲۴ ساعته
  • تست‌های تصویربرداری

این ارزیابی‌ها به پزشکان کمک می‌کند تا روش‌های پیشگیری و درمان مؤثر را انتخاب کرده و از تشکیل سنگ‌های جدید جلوگیری کنند.

پیشگیری از ایجاد سنگ کلیه

برای پیشگیری از عود سنگ‌های کلیوی، ترکیبی از تغییرات رژیم غذایی، مدیریت بیماری‌های زمینه ای و استفاده از داروهای خاص ضروری است.

 اگرچه رعایت رژیم غذایی و مصرف مایعات کافی بخش مهمی از پیشگیری است، در برخی موارد ممکن است به داروهای خاص نیاز باشد:

  1. دیورتیک‌های تیازیدی

 مانند هیدروکلروتیازید، برای بیمارانی که سنگ‌های کلسیمی دارند و دفع زیاد کلسیم در ادرار مشاهده می‌شود. این داروها در صورت دفع کم سدیم در ادرار اثر بیشتری دارند.

  1. سیترات پتاسیم

برای افرادی با سنگ‌های کلسیمی، اسید اوریکی، سیستئینی یا دارای دفع کم سیترات در ادرار مفید است. این داروها ادرار را قلیایی کرده و محیط مناسبی برای جلوگیری از تشکیل کریستال‌های اسید اوریک و سیستئین ایجاد می‌کنند.

  1. آلوپورینول

 برای کاهش سطح اسید اوریک و پیشگیری از سنگ‌های اسید اوریکی و کلسیمی استفاده می‌شود.

  1. استوهیدروگزامیک اسید

 علاوه بر درمان آنتی بیوتیکی، برای پیشگیری از عود سنگ‌های استروویتی (کلسیم فسفات) کاربرد دارد و توصیه می‌شود سنگ‌های باقی مانده با روش‌های سنگ شکنی حذف شوند.

  1. تیول‌های باند شونده به سیستئین

 مانند دی پنی سیلامین، در مواردی که سایر روش‌ها ناکام بوده اند، برای پیشگیری از عود سنگ‌های سیستئینی کاربرد دارد.

  1. مکمل‌های ویتامینی

 مصرف بی رویه باید کاهش یابد، زیرا ممکن است خطر عود سنگ‌ها را افزایش دهد.

  1. داروهای گیاهی

 اثر بخشی آن‌ها هنوز به طور کامل بررسی نشده است.

پیشگیری از عود سنگ‌های کلیوی با درمان‌های خانگی

  • نوشیدن آب کافی

حداقل 2-3 لیتر آب در روز برای رقیق کردن ادرار و کاهش غلظت مواد معدنی. آب سالم‌ترین و بهترین گزینه است، اما نوشیدنی‌هایی مانند چای و قهوه نیز به حساب می‌آیند.

  • افزودن آب لیمو
  • پرهیز از نوشیدنی‌های گازدار
  • کاهش مصرف نمک و قند
  • ورزش‌های پرتحرک
  • مدیریت بیماری‌های زمینه ای

با رعایت این اقدامات و استفاده از داروهای پیشگیرانه، می‌توان به طور مؤثری از عود سنگ‌های کلیوی پیشگیری کرد و سلامت کلیه‌ها را حفظ نمود.

جمع بندی

سنگ‌های کلیوی یکی از مشکلات شایع و دردناک پزشکی هستند که به دلایل مختلفی مانند کم آبی، رژیم غذایی نامناسب، و عوامل ژنتیکی تشکیل می‌شوند.

علائم اصلی سنگ کلیه شامل درد شدید در ناحیه کمر و پهلو، وجود خون در ادرار و عفونت‌های مکرر ادراری است.

 تشخیص این بیماری از طریق آزمایش ادرار، آزمایش خون و تصویربرداری‌هایی مانند سونوگرافی و سی تی اسکن انجام می‌شود.

برای درمان سنگ‌های کلیوی روش‌های متنوعی وجود دارد، از مصرف داروها و تغییرات در رژیم غذایی گرفته تا جراحی و سنگ شکنی.

 پیشگیری از تشکیل سنگ‌های کلیوی با مصرف کافی آب، رعایت رژیم غذایی مناسب، و مدیریت بیماری‌های مزمن امکان پذیر است.

 درمان به موقع و مناسب می‌تواند از عوارض جدی مانند عفونت‌های ادراری و نارسایی کلیه جلوگیری کند.

آگاهی از علائم، علل، و درمان‌های موجود برای سنگ‌های کلیوی می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا کمک کند و اطلاعات مفیدی برای پیشگیری از عود مجدد این مشکل فراهم آورد.

با شناخت دقیق‌تر این بیماری و انجام اقدامات لازم برای پیشگیری و درمان، می‌توان از مشکلات جدی‌تر جلوگیری کرد و سلامت کلیه‌ها را حفظ نمود.

سوالات متداول

سنگ کلیه چیست؟

  • سنگ کلیه توده‌های جامدی هستند که از ترکیب مواد معدنی و نمک‌ها در کلیه‌ها تشکیل می‌شوند.

علل اصلی تشکیل سنگ کلیه چیست؟

  • کم آبی، رژیم غذایی نامناسب، بیماری‌های مزمن، عوامل ژنتیکی و مصرف برخی داروها از عوامل اصلی تشکیل سنگ‌های کلیوی هستند.

چگونه می‌توان از سنگ کلیه پیشگیری کرد؟

  • مصرف کافی آب، کاهش مصرف نمک و شکر، و دنبال کردن رژیم غذایی متعادل می‌تواند به پیشگیری از سنگ‌های کلیوی کمک کند.

علائم سنگ کلیه چیست؟

  • درد شدید در ناحیه کمر و پهلو، وجود خون در ادرار، و عفونت‌های مکرر ادراری از علائم رایج سنگ کلیه هستند.

تشخیص سنگ کلیه چگونه است؟

  • تشخیص سنگ کلیه از طریق آزمایش ادرار، آزمایش خون، و تصویربرداری‌هایی مانند سونوگرافی و سی تی اسکن انجام می‌شود.

چه درمان‌هایی برای سنگ کلیه وجود دارد؟

  • درمان‌های سنگ کلیه شامل مصرف داروها، تغییرات در رژیم غذایی، و در موارد شدیدتر جراحی و سنگ شکنی است.

آیا سنگ کلیه خطرناک است؟

  • در صورت عدم درمان، سنگ‌های کلیوی می‌توانند باعث عوارض جدی مانند عفونت‌های ادراری و نارسایی کلیه شوند.

آیا سنگ کلیه در کودکان نیز ایجاد می‌شود؟

  • بله، اگرچه کمتر رایج است، اما سنگ کلیه می‌تواند در کودکان نیز تشکیل شود.

آیا ورزش می‌تواند به دفع سنگ کلیه کمک کند؟

  • ورزش منظم و فعالیت بدنی می‌تواند به بهبود جریان ادرار و کاهش خطر تشکیل سنگ‌های کلیوی کمک کند.

آیا مصرف کافئین باعث سنگ کلیه می‌شود؟

  • مصرف زیاد کافئین می‌تواند باعث کم آبی بدن و افزایش خطر تشکیل سنگ کلیه شود.

آیا مصرف لبنیات باعث سنگ کلیه می‌شود؟

  • مصرف معتدل لبنیات به دلیل محتوای کلسیم آن‌ها معمولاً مشکلی ایجاد نمی‌کند، اما مصرف زیاد می‌تواند خطر تشکیل سنگ‌های کلسیمی را افزایش دهد.

چگونه می‌توان درد سنگ کلیه را کاهش داد؟

  • مصرف داروهای ضد درد، نوشیدن آب فراوان، و استفاده از کیسه‌های گرم در ناحیه درد می‌تواند به کاهش درد کمک کند.

آیا سنگ کلیه می‌تواند به خودی خود ناپدید شود؟

  • سنگ‌های کوچک ممکن است بدون نیاز به درمان خاصی دفع شوند، اما سنگ‌های بزرگتر نیاز به مداخله پزشکی دارند.

آیا سنگ کلیه باعث ناباروری می‌شود؟

  • سنگ کلیه به طور مستقیم باعث ناباروری نمی‌شود، اما مشکلات ادراری می‌تواند بر سلامت جنسی تاثیر بگذارد.

آیا مصرف ویتامین C باعث سنگ کلیه می‌شود؟

  • مصرف زیاد ویتامین C می‌تواند سطح اگزالات در ادرار را افزایش دهد و خطر تشکیل سنگ‌های کلیوی را افزایش دهد.

آیا مصرف پروتئین باعث سنگ کلیه می‌شود؟

  • مصرف زیاد پروتئین‌های حیوانی می‌تواند باعث افزایش سطح اسید اوریک در ادرار و تشکیل سنگ‌های اسید اوریکی شود.

آیا نوشیدن آب لیمو به دفع سنگ کلیه کمک می‌کند؟

  • آب لیمو به دلیل محتوای سیترات خود می‌تواند به جلوگیری از تشکیل سنگ‌های کلیوی کمک کند.

آیا سنگ کلیه در بارداری خطرناک است؟

  • سنگ کلیه در بارداری می‌تواند خطرناک باشد و نیاز به مراقبت و درمان فوری دارد.

چگونه می‌توان از عود مجدد سنگ کلیه جلوگیری کرد؟

  • مصرف منظم آب، دنبال کردن رژیم غذایی مناسب، و کنترل عوامل خطر می‌تواند به جلوگیری از عود مجدد سنگ کلیه کمک کند.

آیا سنگ کلیه با دیابت مرتبط است؟

  • بله، دیابت می‌تواند خطر تشکیل سنگ‌های کلیوی را افزایش دهد.

آیا سنگ کلیه در مردان شایع‌تر است؟

  • بله، سنگ کلیه در مردان نسبت به زنان شایع‌تر است.

آیا مصرف نمک باعث سنگ کلیه می‌شود؟

  • مصرف زیاد نمک می‌تواند باعث افزایش دفع کلسیم از طریق ادرار و تشکیل سنگ‌های کلسیمی شود.

آیا مصرف چای باعث سنگ کلیه می‌شود؟

  • مصرف زیاد چای به دلیل محتوای اگزالات آن می‌تواند خطر تشکیل سنگ کلیه را افزایش دهد.

آیا سنگ کلیه ارثی است؟

  • بله، استعداد ژنتیکی نقش مهمی در تشکیل سنگ‌های کلیوی دارد.

روش‌های جراحی برای درمان سنگ کلیه چیست؟

  • جراحی شامل روش‌های مختلفی مانند نفرولیتوتومی، یورتروسکوپی و لاپاراسکوپی و جراحی باز برای برداشتن سنگ‌های بزرگ‌تر است.

سنگ شکنی با امواج چیست و چگونه انجام می‌شود؟

  • لیتوتریپسی یک روش غیرتهاجمی است که از امواج شوک برای شکستن سنگ‌های کلیه به قطعات کوچکتر استفاده می‌کند تا راحت‌تر دفع شوند.

آیا سنگ کلیه باعث عفونت ادراری می‌شود؟

  • بله، سنگ‌های کلیوی می‌توانند باعث انسداد و ایجاد محیط مناسب برای رشد باکتری‌ها شده و منجر به عفونت ادراری شوند.

چگونه سنگ کلیه در بارداری تشخیص داده می‌شود؟

  • تشخیص سنگ کلیه در بارداری معمولاً از طریق سونوگرافی انجام می‌شود تا از اشعه‌های مضر جلوگیری شود.

آیا داروهایی وجود دارند که به دفع سنگ کلیه کمک کنند؟

  • بله، داروهایی مانند آلفا بلاکرها می‌توانند به راحت‌تر دفع شدن سنگ‌ها کمک کنند و داروهای دیگر می‌توانند از تشکیل سنگ‌های جدید جلوگیری کنند.

آدرس مطب: مشهد، آزادشهر، چهارراه میلاد به سمت میدان استقلال، جنب بانک رفاه
شماره تماس: ۰۹۳۹۷۸۰۵۹۰۲ | شنبه تا چهارشنبه از ساعت 10 الی 14 و 17 الی 21

جهت نوبت دهی آنلاین از طریق راه های زیر اقدام فرمایید
پست های مرتبط
5 1 رای
امتیاز مقاله
اشتراک در
اطلاع از
guest
(اختیاری - نمایش داده نمی شود)
(اختیاری - نمایش داده نمی شود)
0 پرسش و پاسخ
بازخورد داخلی
دیدن همه دیدگاه ها
0
فکر شما را دوست دارم ، لطفا نظر دهیدx
اینستاگرام تلگرام تماس در ساعات کاری