فهرست عناوین این مقاله
عمل جراحی افزایش حجم مثانه با سیستوپلاستی، که به عنوان آگمنتیشن مثانه نیز شناخته میشود، یک روش تخصصی و پیچیده است که برای بهبود عملکرد مثانه و افزایش ظرفیت آن به کار می‌رود.
این عمل جراحی برای افرادی که مثانه آنها به اندازه کافی بزرگ نیست یا خاصیت ارتجاعی خود را از دست داده است، توصیه میشود.
مشکلاتی مانند بی اختیاری ادرار، افزایش فشار داخل مثانه، و برگشت ادرار به کلیه‌ها از جمله مسائلی هستند که با این جراحی قابل درمان اند.
فرآیند جراحی شامل استفاده از بخشهایی از روده یا معده برای افزایش حجم مثانه است.
مثانه چیست و چگونه کار میکند؟
مثانه عضوی بادکنک شکل در قسمت پایین شکم است که وظیفه اصلی آن ذخیره ادرار است. عضلات کف لگن مثانه را در جای خود نگه می‌دارند.
هنگامی که مثانه خالی است، ماهیچه‌های آن شل و هستند و با پر شدن مثانه، سیگنال‌های عصبی به مغز ارسال می‌شوند که نیاز به دفع ادرار را اطلاع می‌دهند.
مغز به عضلات مثانه دستور می‌دهد تا منقبض شوند و این انقباضات باعث خروج ادرار از مثانه شده و سپس ادرار از طریق مجرای ادراری به بیرون از بدن هدایت میشود مجرای ادرار دارای ماهیچه‌هایی به نام اسفنکتر است که به بسته نگه داشتن مجرای ادرار کمک می‌کنند و از نشت ادرار جلوگیری میکند.
زمانی که مثانه منقبض میشود,این اسفنکتر‌ها باز شده و اجازه خروج ادرار را می‌دهند
دلایل انجام آگمنتیشن مثانه
در برخی افراد مثانه به اندازه کافی گنجایش ذخیره ادرار تولید شده توسط کلیه‌ها را ندارد که این مسئله می‌تواند باعث بی اختیاری ادراری شود در موارد دیگر در پی از دست رفتن خاصیت ارتجاعی عضله ی مثانه فشار داخل مثانه افزایش می‌یابد و این افزایش فشار می‌تواند مانع از تخلیه مناسب ادرار شود.
گاها این افزایش فشار داخلی مثانه می‌تواند ادرار را به عقب و به سمت کلیه‌ها هدایت کند که باعث ایجاد ریفلاکس ادراری میشود
هرکدام از شرایط ذکر شده می‌توانند باعث بی اختیاری ادراری , عفونت‌های دستگاه ادراری و یا آسیب کلیه‌ها شوند
هدف از انجام عمل افزایش ظرفیت مثانه (آگمنیشن مثانه ) بزرگتر کردن مثانه ,کاهش فشار داخلی آن و افزایش خاصیت ارتجاعی مثانه است
اقدامات قبل از جراحی سیستوپلاستی
پیش از انجام جراحی بزرگ کردن مثانه، پزشک برای بررسی عملکرد و ساختار مثانه و کلیه‌ها، آزمایشاتی را تجویز میکند که ممکن است شامل موارد زیر باشد
- آزمایش خون
- عکسبرداری با اشعه ایکس
- بررسی فشار داخلی مثانه (یورودینامیک)
این تست‌ها ممکن است پس از جراحی برای اطمینان از بهبود مثانه تکرار شوند.
نحوه جراحی سیستوپلاستی
عمل جراحی سیستوپلاستی حدوداً ۳ تا ۶ ساعت طول می‌کشد. در حین جراحی، جراح از قسمتی از روده یا معده برای بزرگ کردن مثانه استفاده میکند. مراحل جراحی شامل موارد زیر است.
- ایجاد برش در شکم
- باز کردن قسمت بالایی مثانه
- بریدن قسمتی از روده یا معده
- بخیه زدن قسمت بریده شده به مثانه به صورت وصله
بعد از جراحی سیستوپلاستی
بیشتر بیماران 5 تا 7 روز در بیمارستان می‌مانند. در روزهای اول پس از جراحی، بیمار نمی‌تواند غذا یا نوشیدنی مصرف کند
پس از بازگشت عملکرد روده، بیمار با مایعات شفاف شروع به تغذیه میکند و به تدریج غذا‌های جامد نیز به رژیم غذایی بیمار اضافه میشود.
پس از جراحی، ممکن است مثانه به طور طبیعی قادر به تخلیه ادرار نباشد. بنابراین، بیشتر بیماران باید یاد بگیرند که چگونه یک لوله نازک به نام سوند (کاتتر) را از طریق مجرای ادرار یا سوراخ مخصوص که در سقف مثانه زیر ناف توسط جراح ایجاد شده وارد مثانه کنند.
این سوند به تخلیه کامل مثانه کمک میکند و به این روش سوندگذاری متناوب تمیز یا CIC گفته میشود. انجام منظم این کار پس از جراحی بسیار مهم است چرا که از پر شدن بیش از حد و کشیدگی مثانه جلوگیری میکند و مثانه دچار پارگی نخواهد شد
همچنین، بافت روده بریده شده و به کار گرفته شده در مثانه ترشحات موکوسی تولید میکند که باید شستشو داده شود تا از تشکیل عفونت یا سنگ در مثانه جلوگیری شود.
بیشتر بیماران پس از شش هفته به حالت عادی خود بازمی‌گردند. بهبودی کامل ممکن است تا سه ماه طول بکشد و بیمار باید از فعالیت‌های فیزیکی شدید خودداری کند.
توجه به دستورات پزشک در طول دوره بهبودی بسیار مهم است.
حدوداً ۳ تا ۴ هفته پس از جراحی، چندین عکس رادیولوژی با ماده حاجب از مثانه گرفته میشود و در صورت ترمیم کامل، سوند داخل مثانه خارج می‌گردد.
جمع بندی
سیستوپلاستی یا آگمنتاسیون مثانه، یک عمل جراحی است که برای افزایش حجم و بهبود عملکرد مثانه انجام میشود. این جراحی معمولاً در مواردی که مشکلاتی مانند نشت ادرار، اسپاستیسیته مثانه، کاهش ظرفیت مثانه و عملکرد نادرست عضلات مثانه وجود دارد، توصیه میشود. در این روش، بخشی از روده به مثانه پیوند زده میشود تا ظرفیت آن افزایش یابد. پس از جراحی، مراقبت‌های خاصی مانند استفاده از سوند ضروری است.
این جراحی می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کند و مشکلات مرتبط با اختلالات مثانه را کاهش دهد.
سوالات متداول
سیستوپلاستی چیست؟
- سیستوپلاستی یا افزایش حجم مثانه یک جراحی تخصصی است که برای افزایش ظرفیت مثانه و بهبود عملکرد آن استفاده میشود.
چه افرادی نیاز به جراحی سیستوپلاستی دارند؟
- افرادی که مثانه آنها به اندازه کافی بزرگ نیست یا خاصیت ارتجاعی خود را از دست داده اند و مشکلاتی مانند بی اختیاری ادراری و ریفلاکس ادراری دارند.
مراحل جراحی سیستوپلاستی چگونه است؟
- جراحی شامل ایجاد برش در شکم، باز کردن مثانه و پیوند بخشهایی از روده یا معده به مثانه برای افزایش حجم آن است.
چه آزمایشاتی قبل از جراحی سیستوپلاستی انجام میشود؟
- آزمایش خون، عکسبرداری با اشعه ایکس و بررسی فشار داخلی مثانه (یورودینامیک) از جمله آزمایشات مورد نیاز است.
چه اقداماتی قبل از جراحی سیستوپلاستی انجام میگیرد ؟
- چند روز قبل از جراحی، نیاز به شروع رژیم غذایی کم فیبر و مصرف آنتی بیوتیک برای آماده سازی روده است. ممکن است پزشک به بیمار توصیه کند روز قبل از جراحی فقط مایعات صاف شده بنوشد
آماده سازی روده قبل از جراحی چیست؟
- آماده سازی روده به معنی پاکسازی رودهها با نوشیدن یک مایع خاص است. این فرآیند به پیشگیری از عفونت در حین جراحی کمک میکند.
مراقبت‌های پس از جراحی سیستوپلاستی چیست؟
- استفاده از سوند، شستشوی منظم مثانه و پیروی از دستورات پزشک برای جلوگیری از عفونت و تشکیل سنگ.
مدت زمان بهبودی پس از جراحی سیستوپلاستی چقدر است؟
- بهبودی کامل ممکن است تا سه ماه طول بکشد و بیمار باید از فعالیت‌های فیزیکی شدید خودداری کند.
عوارض احتمالی جراحی سیستوپلاستی چیست؟
- عفونت، تشکیل سنگ در مثانه و مشکلات مربوط به تخلیه ادرار از جمله عوارض ممکن است.
رژیم غذایی بعد از جراحی سیستوپلاستی چگونه است؟
- طی چند روز اول پس از جراحی دریافت مایعات و مواد مغذی و داروها از طریق آنژیوکت و از راه وریدی صورت میگیرد. پس از جراحی پزشک به صورت روزانه بیمار را ویزیت میکند و پس از به راه افتادن رودهها و شنیدن صدای رودهها, رژیم غذایی را شروع میکند. رژیم غذایی ابتدا با مایعات آغاز میشود و به تدریج مواد غذایی جامد به رژیم اضافه میشود
آیا جراحی سیستوپلاستی باعث بهبود بی اختیاری ادراری میشود؟
- بله، این جراحی به افزایش ظرفیت مثانه و کاهش فشار داخلی آن کمک میکند که می‌تواند بی اختیاری ادراری را بهبود بخشد.
چه مدت در بیمارستان باید بمانم؟
- بیشتر بیماران 5 تا 7 روز پس از جراحی در بیمارستان می‌مانند.
چگونه از تشکیل سنگ در مثانه جلوگیری کنیم؟
- شستشوی منظم مثانه و استفاده از سوند به جلوگیری از تشکیل سنگ کمک میکند.
آیا می‌توان بعد از جراحی فعالیت‌های روزمره را انجام داد؟
- بله، بیشتر بیماران پس از شش هفته به حالت عادی خود بازمی‌گردند اما باید از فعالیت‌های شدید خودداری کنند.
آیا جراحی سیستوپلاستی دردناک است؟
- درد پس از جراحی ممکن است وجود داشته باشد که با داروهای تجویز شده توسط پزشک کنترل میشود.
چگونه می‌توان از عفونت پس از جراحی جلوگیری کرد؟
- استفاده منظم از سوند و پیروی از دستورات پزشک برای جلوگیری از عفونت ضروری است.
